بررسی تطبیقی حق بر عدالت آموزشی بر مبنای فقه شیعه در حقوق ایران و اسناد بین المللی

درزی بورخانی, علیرضا; بابایی مهر, علی; نصیری لاریمی, رضا

doi:10.22034/ijce.2023.401617.1496

بررسی تطبیقی حق بر عدالت آموزشی بر مبنای فقه شیعه در حقوق ایران و اسناد بین المللی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : Original Article

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری ،گروه حقوق عمومی ، واحد ساری ، دانشگاه آزاد اسلامی ساری ، ایران

² استادیار ، گروه حقوق عمومی ، واحد چالوس ،دانشگاه آزاد اسلامی ، چالوس، ایران

³ استادیار گروه حقوق ، واحد ساری ،دانشگاه آزاد اسلامی ، ساری ، ایران

10.22034/ijce.2023.401617.1496

چکیده

حق بر عدالت آموزشی، میان آزادی، عدالت، حقوق بشر و توسعه پیوند برقرار می‌نماید؛ چرا که آموزش و تحصیل نه یک «امتیاز» بلکه یک «حقِ انسانی» است. بدین‌معنا که حق بر آموزش بدون هیچ تبعیضی برای همگان به لحاظ قانونی تضمین شده است و دولت‌ها موظف هستند تا حق عادلانه بر آموزش را با احترام حمایت نموده و به منصه‌ی اجرا بگذارند. به نحوی که در این راستا، سازوکارهایی برای پاسخگو نمودن دولت‌ها در قبال نقض یا محرومیت از حق بر عدالت آموزشی تعبیه شده است. مبتنی بر این استدلال، توقف بر موضوع «حق بر عدالت آموزشی» در گرو پاسخ به مسائل مهمی می‌باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد. محتویات حق بر عدالت آموزشی چیست؟ حق بر عدالت آموزشی در حقوق ایران و اسناد بین المللی چگونه مد نظر قرار گرفته‌ است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اولا؛ حق بر عدالت آموزش علاوه بر این که در زمره نسل دوم حقوق بشر (حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) قرار می گیرد، عاملی اساسی در تحقق کامل و موثر نسل اول حقوق بشر (حقوق مدنی و سیاسی) و نسل سوم حقوق بشر (حقوق هم بستگی) به ویژه حق بر توسعه نیز می باشد که تعامل آن با آموزش و پرورش غیر دولتی اجتناب ناپذیر است ثانیا؛ در اسناد حقوقی اعم از داخلی و بین المللی حق بر عدالت آموزش به عنوان حقی که در حد وسط بین دو نوع «حق بودن» و «حق داشتن» در نوسان بوده که طیفی از دخالت و عدم دخالت دولت را شامل می‌شود

کلیدواژه‌ها

موضوعات